درس 21 - خوراکی های همراه

به نام خداجون مهربون

هدف کلی: آشنایی اجمالی با مفهوم مصلح غذایی و خوراکی هایی که بهتر است با هم خورده شوند.

اهداف جزئی:

  • شرکت در بحث و گفتگوهای کلاسی
  • مشارکت و لذت بردن از بازی‌ها و فعالیت‌ها
  • بهره‌گیری از حواس جهت تشخیص رنگ‌ها
  • توسعه توانایی‌های جسمی و حرکتی و افزایش هوش جنبشی – حرکتی (Kinetic/ Motion)
  • پرورش هوش کلامی – زبانی (Verbal / Linguistic)
  • آشنایی با رنگ‌ها (قرمز، زرد، آبی)
  • هماهنگی چشم و دست
آغاز سخن با نام خدا و هم‌خوانی سوره حمد
عادت چله (زود خوابیدن)

از نوآموزان بخواهید به تصویر کتاب دقت کنند و بگویند که چرا پرپری سر میز خوابش برده است؟ چه راه‌حلی برای او دارید تا شب‌ها به‌موقع بخوابد.

مرورها بر اساس منحنی فراموشی

به‌منظور مرور درس‌های گذشته سؤالات زیر را از نوآموزان بپرسید:

  • درس 18: چرا باید به نظافت و آراستگی توجه کنیم؟
  • درس 20: آداب قبل از غذا چیست؟(گفتن بسم‌الله، شستن دست‌ها، فوت نکردن به غذا) آداب بعد از غذا چیست؟ (خلال کردن، دراز کشیدن، نخوابیدن، کمک به جمع‌کردن سفره)

سایر مرورها متناسب با نوع فعالیت، در ادامه بیان می‌شود.

سخنی با مربی!

هر چیز خوردنی، در کنار فوایدش، ممکن است مضراتی نیز داشته باشد، ازاین‌رو در علم تغذیه به‌ویژه در طب سنتی و اسلامی برای رفع این مضرات، مکمل‌هایی پیشنهادشده است که به آن مصلح یا اصلاح‌کننده غذا گفته می‌شود. به‌عنوان‌مثال کلسیم موجود در پنیر برای این‌که جذب بدن شود نیاز به فسفر دارد و اگر پنیر با گردو مصرف نشود کلسیم موجود در خون مقداری از فسفر مغز را استفاده می‌کند که درنهایت موجب کندذهنی فرد خواهد شد.[1] عدم رعایت این موارد در بلندمدت می‌تواند منجر به بروز پاره‌ای از بیماری‌ها و کاهش توان ذهنی و مسائلی ازاین‌دست شود؛ بنابراین آموزش و رعایت این نکات در سنین کودکی می‌تواند موجب ایجاد عادت غذایی سالم در کودک و مانع از بروز تبعات منفی مذکور گردد.

[1] پاک‌نژاد، اولین دانشگاه آخرین پیامبر، نشر اخلاق، 1393 ش، ج 6، ص 256.

فعالیت 1: کتاب کودک

تصویر خوانی و تفکر: از کودکان بخواهید به تصویر توجه کنند و بگویند که فکر می‌کنند اینجا کجاست؟ کدام‌یک از وعده‌های غذایی است؟ چرا؟ بابا کبوتر کجاست؟

آشنایی با برخی رنگ‌ها: ابتدا پویانمایی را پخش نمایید. سپس از کودکان بخواهید تا به تصویر دقت کنند و بگویند که پنجره آشپزخانه از چه رنگ‌هایی تشکیل‌شده است.

نکته2: ممکن است نوآموزی در کلاس شما مشکل کوررنگی داشته باشد که با تمرین و بازی‌های رنگ‌ها می‌توان آن را شناسایی نمود.

مرور مفهوم حس چشایی و خط باز و بسته (درس 12): ابتدا از نوآموزان بپرسید، حس چشایی مربوط به کدام عضو بدن می‌شود و با آن چه چیزی را متوجه می‌شویم؟

در کادر پایین صفحه، دور شکلی که شیرین است خط باز و دور شکل شور خط بسته بکش.

دست ورزی: از نوآموزان بخواهید تا خطوط خط‌چین بالای صفحه را از پایین به بالا رنگ کنند. همچنین توجه داشته باشید که جهت نوشتن از سمت راست به چپ است.

فعالیت 2: بحث و گفت‌وگو

در ادامه در مورد غذاهایی که باید با هم همراه باشند (مصلحات غذایی) توضیح دهید؛ اینکه بهتر است چه غذاهایی را همراه با چه غذاهایی بخوریم تا سالم باشیم و یا چه چیزهایی را باهم نخوریم تا مریض نشویم. سپس به تابلوی روی دیوار آشپزخانه در تصویر کتاب اشاره‌کنید و به کودکان بگویید: این تابلو بیانگر یک‌سخن از امام صادق است: چه کسی می‌تواند، حدس بزند که امام صادق چه فرمودند. سپس حدیث ذیل را توضیح دهید. امام صادق (علیه­السلام) فرمودند: زمانی که گردو و پنیر با هم خورده شوند هرکدام از آن‌ها موجب سلامتی و شفا هستند و اگر تک‌تک خورده شوند موجب بیماری می‌شوند.[1]

از شاگردان بپرسد به نظر شما نازپری و پرپری، پنیر را با چه چیزی می­خورند. آن را به‌عکس پایین وصل کنید.

  • به نظر شما خامه را با چه چیزی می­خورند به‌عکس پایین وصل کن؟
  • خیار را چطور می­خورند به‌عکس پایین وصل کن. توضیح دهید که درست است که نمک مصلح خیار است اما از زیاده‌روی در خوردن نمک باید پرهیز کرد.
  • شیر را با چه چیزی بخوریم بهتر است؟ به‌عکس پایین وصل کن.

[1] قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (ع) الْجُبُنُّ وَ الْجَوْزُ إِذَا اجْتَمَعَا فِی کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا شِفَاءٌ وَ إِنِ افْتَرَقَا کَانَ فِی کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا دَاءٌ. (کلینی، الکافی، نشر دار الکتب الإسلامیة، 1407 ق، ج 6، ص 340)

فعالیت 3: ماز بازی

ابتدا با چسب‌کاغذی چند مسیر به‌صورت خطوط خمیده روی زمین بچسبانید. (مانند تصویر کتاب کودک و برای جذاب‌تر شدن می‌تواند کمی پیچیده‌تر باشد)

بعدازآن چهار نفر از شاگردان را انتخاب کنید و از هرکدام آن‌ها بخواهید تا روی یک سمت خط بایستند و خوراکی­هایی را که از قبل آماده کرده‌اید یا عکس خوراکی‌ها را به دست آن‌ها بدهید. (پنیر، شیر، خیار، خامه و …)

در سمت دیگر خط­ها، چهار نفر دیگر را انتخاب کنید و خوراکی­هایی که مصلح غذایی خوراکی­های بالا هستند را به دست آن‌ها دهید. (گردو، گلاب، نمک یا نعناع، عسل و …)

از چهار نفر نوآموزان بخواهید به حالت گردو شکستم از روی خطوط، مسیر خود را انتخاب کنند و به مصلح خود برسند و در پایان بازی کسی که سریع­تر به مصلح خود رسید او و هم‌گروهش را برنده اعلام کنید.

نکته: برای جذابیت بازی بقیه بچه­ها به این صورت شروع به تشویق کنند، مثال: گردو بدو، بدو، بدو…

فعالیت 4: نقاشی

مربی از روز قبل با هماهنگی والدین، از نوآموزان بخواهد وسایل زیر را همراه خود بیاورند.

وسایل موردنیاز: یکی از دو گزینه روبه‌رو: «خامه، نان، عسل، قاشق کوچک» یا «پنیر، نعنا یا پونه، نان، قاشق کوچک».

از نوآموزان بخواهید با رعایت نکات بهداشتی، روی تکه­ ای نان که خودشان برش زده­ اند، به‌وسیله‌ی مصلح‌های غذایی، به هر شکلی که خودشان مایل هستند به‌وسیله قاشق نقاشی بکشند و در آخر آن را میل کنند. در اینجا برای یادآوری مجدد می­توانید به مصلح خامه که عسل است یا پنیر که مصلح آن نعناع یا پونه است اشاره کنید.