هدف کلی: آشنایی با نگهداری بعضی از حیوانات
اهداف جزئی:
- آشنایی با نعمت‌های خداوند و زیبایی‌های آن
- شرکت در بحث و گفت‌وگوهای کلاسی و پاسخ دادن به سؤالات
- تقویت روحیه پرسشگری و علاقه به پرسش در زمینه‌های گوناگون
- تقویت قدرت حافظه
- تشخیص جهت حرکت
- رعایت بهداشت پس از تماس با حیوانات
- دست ورزی و تقویت عضلات دست
- تقویت هوش طبیعت‌گرایی (Naturalism)
- تقویت هوش کلامی / زبانی (Verbal / Linguistic)
شعر زیر را با کودکان هم‌خوانی کنید و از آنان بخواهید که یکی از نعمت‌های خدای مهربان را بیان کنند و از او سپاسگزاری کنند.
شکر خدای مهربان
که سالمیم و پُرتوان
برای مرور درس‌های گذشته سؤالات ذیل را از نوآموزان بپرسید:
- درس 34، ج 3: چرا نباید زیاد از گوشی استفاده کنید؟ چرا نباید قبل از خواب از گوشی استفاده کنیم؟
- درس 5: چند حیوان را نام ببرید که با شاخ زدن از خود دفاع می‌کنند (بز، گوزن)
- درس 7: یک جوجه چطور به دنیا می‌آید؟
تصویر خوانی و تفکر: از نوآموزان بخواهید به‌دقت به تصویر کتاب نگاه کنند. از آنان بپرسید به نظر شما اینجا کجاست؟ چه حیواناتی را در تصویر می‌بینید؟ از نوآموزان بخواهید سایه هرکدام از این حیوانات را که در پایین صفحه آمده است به خودش وصل نمایند.
تشخیص جهت حرکت: توجه نوآموزان را به سایه حیوانات در پایین کتاب جلب کنید. از آنان بپرسید فکر می‌کنید کدام‌یک از این‌ها به سمت چپ حرکت می‌کنند؟ دور آنها خط بسته بکشید.
شمارش عدد تا 7 (مرور درس 34، جلد 3): چند حیوان در حیاط خانه هستند، آنها را بشمارید؟
دسته‌بندی بر اساس تعداد (مرور درس 5): گل‌های کنار حیاط را، دوتادوتا دسته‌بندی کنید و با مدادهای رنگی دور آنها خط بسته بکشید.
دست ورزی: از نوآموزان بخواهید تا خطوط خط چین بالای صفحه را با توجه به فلش‌ها، پررنگ کنند.
میل به ارتباط با طبیعت، به‌ویژه حیوانات، از دیرباز با انسان همراه بوده است. چه این نگهداری به سبب بهره‌مندی از فواید آنها و خواه به سبب ارتباط عاطفی باشد. کودکان هم از این قاعده مستثنا نیستند و این تمایل تحت عنوان هوش طبیعت‌گرایی (Naturalistic intelligence) در هوش‌های چندگانه گاردنر بررسی می‌شود.
در منابع دینی ما به این حس احترام گذاشته‌شده و به آن جهت‌دهی شده است. ضمن به رسمیت شناختن این میل درونی انسان، توصیه به نگهداری حیواناتی شده است که نگهداری از آنها، موجب ثمره مادی و معنوی برای انسان می‌گردد. به‌عنوان‌مثال بر روی نگهداری از حیواناتی همچون: گوسفند، شتر، اسب، گربه و از پرندگان، خروس و نوعی کبوتر تأکید ویژه شده است.[1] لازم به ذکر است که در شخصیت‌پردازی کاراکترهای کتاب نیز، سعی بر این بوده تا از میان حیوانات توصیه‌شده، انتخاب شوند.
تشویق کودکان در محیط‌هایی که امکان نگهداری از حیوانات وجود دارد مانند خانه‌های روستایی و یا ویلایی علاوه بر اینکه موجب افزایش هوش طبیعت‌گرایی کودک می‌شود، کودکان را علاقه‌مند به شغل‌های بسیار مفید و مولد برای جامعه، مانند دامداری می‌نماید.
با توجه به سؤالات ذیل با نوآموزان در این موردبحث و گفت‌وگو نمایید:
از نوآموزان بپرسید آیا شما در خانه خود از حیوانی نگهداری می‌کنید؟ در روستا و خانه‌های حیاط دار از چه حیواناتی می‌توان نگهداری کرد؟[2] آن حیوانات چه فایده‌ای برای اهل خانه دارند؟[3] نگهداری خروس چه فایده‌ای دارد؟[4] در زمان رسیدگی به حیوانات و غذا دادن به آنها و تمیز کردن جای آنها، چطور باید موارد بهداشتی را رعایت کرد؟
[1] جوادی آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 647
[2] از حیواناتی که نگهداری آنها توصیه شده است: گوسفند، شتر، اسب، گربه و از پرندگان خروس و نوعی کبوترند. (جوادی آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 647)
[3] پیامبر اکرم (ص) فرموده است: خانواده‌ای که گوسفندی را نگهداری می‌کند از برکت آن بهره‌مند است. (آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 647)
همچنین از آن حضرت نقل شده است که شتر مایه عزت و توانایی اهلش و گوسفند مایه برکت است و خیر و خوبی با پیشانی اسب تا قیامت گره خورده است. (جوادی آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 646)
امام رضا (ع) فرمود: شایسته نیست خانه‌ای از سه چیز تهی باشد که آن سه مایه آبادانی خانه‌اند: گربه، کبوتر و خروس و بد نیست که با خروس مرغی هم باشد.
[4] پیامبر اکرم (ص) فرمود: خروس تاج‌دار سفید از آشیانه صاحبش و هفت خانه اطراف آن حراست می‌کند. (جوادی آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 649)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: در خانه‌هایتان خروس نگه دارید که شیطان به خانه‌ای که درآن خروس تاج‌دار باشد، وارد نمی شود. (جوادی آملی، مفاتیح الحیات، نشر اسراء، 1396 ش، ص 648)
دو تصویر از هرکدام از حیوانات: اسب، شتر، گوسفند، گربه، خروس و کبوتر را مقابل دو نوآموز بچینید. به‌صورتی که تصاویر به پشت باشند. از آنها بخواهید که یک‌به‌یک کارت‌ها را برگردانند و تصویر را دیده و دوباره به پشت قرار دهند و سپس دو تصویر یکسان، از هر حیوان را پشت سرهم بردارند و به سمت رو قرار دهند.
بهتر است این بازی به‌صورت چهارنفره انجام شود. برای تقویت دقت و تمرکز و تقویت حافظه نوآموزان بسیار مناسب است. نفر اول یک کارت برمی‌دارد و نفر دوم کارت دیگری را برمی‌دارد و نفر سوم کارت دیگری را. به همین صورت بازی ادامه پیدا می‌کند هر فردی که کارت‌های بیشتری را باهم جفت کرده، برنده است.
از نوآموزان بخواهید، با توجه به فعالیت 1، تصویر هر حیوانی که دوست دارند از آن نگهداری کنند را در دفتر نقاشی خود بکشند.
فعالیت پیشنهادی: مشاهده چند حسی
از نوآموزان بخواهید اگر حیوانی در خانه نگهداری می‌کنند، به کلاس بیاورند. مثل لاک‌پشت، کبوتر، پرنده، ماهی، خرگوش. از کودکان بخواهید با دقت به صدای این حیوان گوش کنند و بگویند که به نظر شما دارد چه می گوید؟ از آنها بخواهید سعی کنند صدای آن را تقلید کنند. در مورد این حیوانات و اینکه چه کسی آنها را آفریده است با یکدیگر گفت و گو نمایند و نتایج مشاهده خود را بیان کنند.
توجه: مربی محترم نکات بهداشتی و ایمنی در برخورد و لمس حیوانات را از قبل به کودکان توضیح دهید.